To, jaką będziesz pobierać emeryturę za lata przepracowane w Danii, zależy od kilku czynników. System emerytalny jest bardziej złożony niż w Polsce i warto się z nim dokładniej zapoznać przed osiągnięciem wieku emerytalnego.
Najważniejszy składnik świadczenia emerytalnego z Danii to emerytura państwowa.
Państwowa emerytura z Danii nosi nazwę folkepension. Aby ją otrzymać, należy przepracować w tym kraju co najmniej rok (okresy pracy sumują się). Składa się ona z części podstawowej i dodatkowej.
Pełna wysokość emerytury duńskiej przysługuje po przepracowaniu minimum 40 lat w Danii. Ta, według danych na 2023 rok, wynosi miesięcznie przed opodatkowaniem:
– Emerytura podstawowa: 6694 kr;
– Dodatek emerytalny dla singli (panny i kawalerowie, jak i osoby rozwiedzione, owdowiałe): 7745 kr;
– Dodatek emerytalny dla osób w związkach małżeńskich: 3963 kr.
W przypadku mniejszej ilości lat pracy, emerytura jest obliczana proporcjonalnie.
Kiedy można wnioskować?
Najwcześniej o emeryturę można zawnioskować 6 miesięcy przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Najwcześniej emerytura może zostać przyznana od pierwszego dnia miesiąca, w którym osiąga się wiek emerytalny.
Wiek emerytalny w Danii to:
- 65 lat dla osób urodzonych przed dniem 1 stycznia 1954 r.
- 65 i pół roku dla osób urodzonych w okresie od 1 stycznia 1954 r. do 30 czerwca 1954 r.
- 66 lat dla osób urodzonych w okresie od 1 lipca 1954 r. do 31 grudnia 1954 r.
- 66 i pół roku dla osób urodzonych w okresie od 1 stycznia 1955 r. do 30 czerwca 1955 r.
- 67 lat dla osób urodzonych w okresie od 1 lipca 1955 r. do 31 grudnia 1962 r. 68 lat dla osób urodzonych w okresie od 1 stycznia 1963 r. do 31 grudnia 1966 r.
- 69 lat dla osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1966 r.
Osoby, które mieszkają na stałe w Polsce powinny zawnioskować za pośrednictwem ZUS. Emeryturą duńską zajmuje się oddział ZUS w Toruniu, Adama Mickiewicza 33/39, 87-100 Toruń. Osoby, które mają stałe miejsce zamieszkania w Danii, składają wniosek bezpośrednio przez portal borger.dk. Jeśli wnioskujący odkładał składki również w innym kraju, na przykład w Polsce, należy to podać we wniosku, Dania automatycznie złoży wniosek do tego kraju.
Odroczenie emerytury
Kiedy wstrzymuje się celowo wypłatę emerytury państwowej, można zarobić procent od oczekiwania. Im dłużej odkłada się w czasie emeryturę państwową, tym więcej można zarobić. Kiedy później zdecyduje się na wypłatę emerytury państwowej, otrzyma się wyższą emeryturę państwową w formie dodatku oczekującego.
Kwota za odroczenie jest obliczana jako procent Twojej kwoty podstawowej i dodatku do emerytury, chyba że zdecydujesz się na wypłatę kwoty podstawowej jako jednorazowego dodatku.
Emerytura seniora
Emerytura seniora może być przyznana osobom, którym do wieku emerytalnego pozostało nie więcej niż 6 lat.
Warunki uzyskania emerytury seniora:
1) osoba ma długotrwały związek z duńskim rynkiem pracy, łącznie co najmniej 20-25 lat zatrudnienia oraz
2) ma trwale ograniczoną zdolność do pracy do maksymalnie 15 godzin tygodniowo w stosunku do ostatniej pracy.
Tidlig pension
Osoba, której zostało 3 lata lub mniej do osiągnięcia wieku emerytalnego, ma prawo do wcześniejszej emerytury, jeśli posiada odpowiednio długi staż pracy po ukończeniu 16 roku życia, zazwyczaj jest to 42-44 lat stażu.
ATP, czyli Arbejdsmarkedets Tillægspension
Jest to dodatkowe, obowiązkowe świadczenie emerytalne znane jako program pracowniczy.
Pracodawca odprowadza miesięczne składki na konto pracowników. To stała kwota, zależna wyłącznie od ilości przepracowanych godzin (nie zależy od zarobków). To, co płaci pracownik, to jedna trzecia całkowitej składki. Resztę dopłaca pracodawca.
Jeśli pracownik posiadający prawo do emerytury mieszka poza Danią, to musi poinformować ATP o swoim aktualnym adresie lub jego zmianie w kraju zamieszkania. W przeciwnym wypadku fundusz nie będzie w stanie wypłacać należnej mu emerytury. Tak więc gdy pracownik kończy definitywnie pracę w Danii i wraca do kraju, powinien powiadomić ATP o swoim miejscu zamieszkania w Polsce. Można to zrobić od razu lub poinformować fundusz na kilka miesięcy (np. trzy miesiące) przed nabyciem prawa do emerytury.
Wcześniejsza emerytura (førtidspension)
To tak naprawdę to renta dla osób niezdolnych do pracy, które ukończyły 40 rok życia. Można o nią zawnioskować nawet wcześniej, jeśli posiada się całkowita niezdolność do pracy. Generalnie aby otrzymać świadczenie zdolność do pracy musi być trwale ograniczona w takim stopniu, że nie można stać się stać samowystarczalnym poprzez pracę przynoszącą dochód.
Wnioskuj z naszą pomocą
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat świadczeń emerytalnych w Danii? Zamierzasz złożyć wniosek o emeryturę? Zgłoś się do nas! Doświadczeni konsultanci pomogą Ci zapoznać się z regulacjami, skompletować potrzebną dokumentację oraz złożyć poprawnie wniosek. Zapraszamy!